Kliknij tutaj --> 🤿 sprawdzian z geografii zróżnicowanie gospodarcze świata

PRZEDMIOTOWE SYSTEMY OCENIANIA - marynka.edu.pl · Sprawdzian z działu „Zróżnicowanie of 13 /13. Match case Limit results 1 per page. Klucz odpowiedzi ab Problemy współczesnego świata Nr Oczekiwana odpowiedź Kryterium punktowania zad. grupa a grupa b 1. Mozambik, DR Konga, Niger, Burundi Indie, Brazylia, Chiny, Rosja, RPA 1 p. za trzy prawidłowe pod- kreślenia, 2 p. za wszystkie prawidłowe podkreślenia 2. Przeszłość geologiczna Polski. Część 1. 0%. Część 2. 0%. Quiz z geografii dla klasy VII szkoły podstawowej z tematu "Położenie i środowisko przyrodnicze Polski" - "Przeszłość geologiczna Polski". • praca z mapą – podział polityczny świata • praca z mapą polityczną świata – zmiany na mapie politycznej świata do 1989 r. • praca ze słownikiem geograficznym – wyjaśnienie znaczenia terminów: integracja, dezintegracja • praca z tekstem z podręcznika – wpływ przemian społeczno-ustrojowych Dobrze rozwinięte są usługi badawczo-rozwojowe świadczone na potrzeby wojska i badań. kosmicznych. 4.Na podstawie mapy gospodarczej Rosji ze s. 164 podręcznika wybierz jeden okręg przemysłowy, któryznajduje się w europejskiej części kraju, oraz jeden, który znajduje się w części azjatyckiej. Następnieuzupełnij tabelę. Site De Rencontre Gratuit Français Sans Inscription. Test (tematy: 18-23) do podręcznika ,,Ciekawi Świata” wyd. OPERONZaznacz jedną poprawną odpowiedz lub wpisz odpowiednie Dynamiczny rozwój ruchu turystycznego, który nastąpił od połowy XX wieku nazywamy:.................................2. Największy udział w ruchu turystycznym mają:a. Europa, Azja i Pacyfik, Ameryka Północna i Południowa;b. Europa, Bliski Wschód, Afryka;c. Europa, Ameryka Północna i Południowa, Bliski Wschód;d. Bliski Wschód, Afryka, Azja i Głównym celem wyjazdów zagranicznych Polaków (w latach 2006-2012), jest/są:a. urlop, wakacje;b. odwiedziny u krewnych lub znajomych połączone z wypoczynkiem;c. wyjazd służbowy;d. odwiedziny u krewnych lub znajomych (bez wakacji).4. Obecnie najczęściej odwiedzanymi krajami przez Polaków są:a. Bułgaria, Chorwacja, Egipt;b. Niemcy, Włochy, Wielka Brytania;c. Niemcy, Chorwacja, Hiszpaniad. Francja, Norwegia, Wpisz kraj/miasto, z którym kojarzysz niżej wymienione miejsca na świecie:a. Time Square: ........................................b. Wielki Kanion Kolorado: ........................................c. Pałac Wersalski: ........................................d. Uluru: ........................................e. Plac Tiananmen: ........................................f. Tadż Mahal: ........................................g. Piramidy w Gizie: ........................................h. Koloseum: ........................................6. TGV, to najszybsza kolej we:a. Włoszech;b. Niemczech;c. Japonii;d. Shinkansen, to najszybsza kolej:a. Chin;b. Indii;c. Japonii;d. Najdłuższa sieć kolejowa występuje w :a. USA;b. Rosji;c. Kanadzie;d. Największa gęstość sieci kolejowej występuje w:a. Danii;b. Polsce;c. Słowacji;d. Najwięcej kilometrów dróg kołowych na świecie mają:a. Rosja;b. USA;c. Francja;d. Największą gęstość dróg kołowych mają:a. Belgia;b. Japonia;c. Niemcy;d. W strukturze przewozów ładunków w Polsce dominuje transport:a. kolejowy;b. żegluga śródlądowa;c. Żegluga przybrzeżna między portami tego samego kraju, to tzw.:........................................14. Największy ruch kabotażowy odbywa się między portami:a. Chin, Japonii, Indonezji;b. Chin, Norwegii, Niemiec;c. Chin, Wielkiej Brytanii, Największą flotę handlową mają Panama, Liberia, kraje te m. in. mają niskie opłaty rejestracyjne, niewielkie wymagania odnośnie stanu technicznego statków - określane są jako kraje tzw. ........................................16. Największe przewozy śródlądowe w Europie Zachodniej odbywają się:a. Systemami Wołgi połączonej z Donem, Newą i Dźwiną oraz j. Onega;b. Systemem Jangcy-Rzeka Żółta;c. Systemem Renu połączonego kanałami z rzekami: Rodan, Sekwana, Dunaj, Łaba, Odra i Między rzekami Amazonka i W przewozach lotniczych na świecie zdecydowanie dominują:a. USAb. Chinyc. Japoniad. ,,Nord Stream”, to linia przesyłowa biegnąca po dnie ........................................ , którą transportuje się ........................................ .19. Transport obejmujący przewóz ludzi lub ładunków z Ziemi w przestrzeń kosmiczną albo na powierzchnię innego ciała niebieskiego, to tzw. Transport ............................... Środkami transportu są: ........................................ lub ........................................ .20. Satelity służące masowej i globalnej komunikacji, umożliwiające m. in. odbiór telewizji satelitarnej, to satelity:a. wojskowe;b. nawigacyjne;c. Satelity dzięki którym możemy m. in. precyzyjnie wyznaczać współrzędne geograficzne, to satelity:a. nawigacyjne;b. astrofizyczne;c. Najsłynniejszym sterowcem świata, który spłonął w 1936roku, był: ........................................23. Sieci przekazujące informacje łączące różne usługi, mogące jednocześnie umożliwiać dostęp do Internetu, telewizji, telefonii i radia, to tzw. usługi ........................................ 24. Proces społecznej i gospodarczej unifikacji (upodobnienia) państw świata spowodowany rozwojem nauki i techniki, to: ........................................25. Główne centra gospodarcze znajdujące się w trzech strefach świata: Ameryce Północnej (Kanada, USA), Europie Zachodniej (kraje oraz Azji Wschodniej (Japonia), noszą nazwę: .......................................26. G8, to grupa najbogatszych państw świata, należą do niej:a. Chiny, Rosja, Japonia, Kanada, Niemcy, Włochy, Francja, Wlk. Brytania;b. USA, Rosja, Japonia, Kanada, Niemcy, Włochy, Francja, Wlk. Brytania;c. Chiny, USA, Rosja, Japonia, Kanada, Niemcy, Włochy, Francja;d. USA, Chiny, Japonia, Kanada, Niemcy, Włochy, Francja, Wlk. Kraj posiadający własny rząd, ale ograniczony w sprawowaniu polityki gospodarczej i zagranicznej (np. Bhutan), to tzw. :a. kolonia;b. dominium;c. terytorium powiernicze;d. Jeżeli niezależny kraj wchodzi w skład Wspólnoty Narodów uznającej króla brytyjskiego za głowę swojego państwa (np. Australia, Kanada), określany jest jako:a. Kolonia;b. dominium;c. terytorium powiernicze;d. Podaj zmiany jakie zaszły na mapie politycznej Europy po 1990 roku:a. granica wschodnia Polski: rozpad ........................................ i proklamowanie niepodległości przez:........................... , ................................. , ........................................ .b. Granica południowa Polski:Rozpad ........................................ na ........................ i ............................c. Granica zachodnia Polski:Zjednoczenie ........................ i ..................... , utworzenie ..................................... d. Na Bałkanach rozpad ....................................... oraz ogłoszenie niepodległości przez: ........................... , .............................. , .............................. , ........................... , .................................... , ........................................ , ........................................30. ETA, to organizacja terrorystyczna walcząca o niepodległość:a. Padanii;b. Kraju Basków;c. Irlandii Północnej;d. Republiki IRA, to organizacja terrorystyczna walcząca o niepodległość: a. Padanii;b. Kraju Basków;c. Irlandii Północnej;d. Republiki Zaznacz grupę organizacji, do których należy Polska:a. ONZ, UE, WTO, OECD, NATO;b. ONZ, UE, NAFTA, NATO, APEC;c. ONZ, UE, NATO, OECD, Która z wymienionych organizacji pozarządowych walczy o ochronę środowiska:a. Amnesty International;b. La Strada;c. Habitat for Humanity;d. Która z wymienionych organizacji zajmuje się ochroną praw człowieka, w których są one łamane:a. Amnesty International;b. La Strada;c. Habitat for Humanity;d. Monar35. Która grupa krajów należy do Euroregionu Bałtyk:a. Szwecja, Niemcy, Polska;b. Szwecja, Łotwa, Litwa, Rosja, ODPOWIEDZI1. EKSPLOZJA TURYSTYCZNA2. A3. A4. B5. a. USA/Nowy Yorkb. USAc. Francja/ok. Paryżad. Australiae. Chiny/Pekinf. Indieg. Egipth. Włochy/Rzym6. D7. C8. A9. D10. B11. A12. C13. MAŁY KABOTAŻ14. A15. TANIEJ BANDERY16. C17. A18. MORZA BAŁTYCKIEGO / GAZ ZIEMNY19. KOSMICZNY / RAKIETY i WAHADŁOWCE20. C21. A22. HINDENBURG23. KONWERGENTNE24. GLOBALIZACJA25. TRIADY26. B27. D28. B29. a. ZSSR / UKRAINĘ, BIAŁORUŚ, LITWĘb. CZECHOSŁOWACJI / CZECHY i SŁOWACJĘc. NRD i RFN / NIEMIECd. JUGOSŁAWII / SŁOWENIĘ, CHORWACJĘ, BOŚNIĘ i HERCEGOWINĘ, SERBIĘ, CZARNOGÓRĘ, KOSOWO, B31. C32. A33. D34. A35. B INFORMACJA DLA UCZNIÓW ZDAJĄCYCH EGZAMIN POPRAWKOWY Z GEOGRAFII W KLASIE II NA POZIOMIE PODSTAWOWYM W ROKU SZKOLNYM 2008/2009 Zakres zagadnień na egzamin obejmuje zarówno wymagania podstawowe, jak i ponadpodstawowe, gdyż ocena uzyskana z egzaminu jest jednocześnie oceną na świadectwie ukończenia klasy II z geografii. Uczeń może otrzymać ocenę od 1 do 5. Egzamin składa się z 2 części – pisemnej w formie testowej zawierającej zarówno pytania zamknięte jak i otwarte, oraz z części ustnej. Konstrukcja pytań pozwala na sprawdzenie wszystkich trzech standardów - wiedza i rozumienie, analiza materiału źródłowego np. schematów, map, oraz tworzenie informacji. W części ustnej egzaminu uczeń losuje 3 pytania i udziela na nie odpowiedzi. Pytania w części ustnej są bardzo ogólne tak by uczeń miał możliwość wypowiedzi na cały temat np. Scharakteryzuj ogólną cyrkulację powietrza na Ziemi, Omów cechy struktury demograficznej państw o różnym poziomie rozwoju gospodarczego. Proszę pamiętać, że w części ustnej egzaminu uczeń podczas odpowiedzi ilustruje ją przykładami wskazywanymi na mapie fizycznej bądź polityczno - administracyjnej świata lub Polski (mapy mają charakter barwny, konturowy i są pozbawione opisów) oraz samodzielnie narysowanymi rysunkami opisującymi omawiane zjawisko. Zakres wiadomości wymaganych na egzamin poprawkowy dla uczniów poprawiających ocenę roczną u prof. A. Kodyniak Wymagania do pobrania w formacie pdf (kliknij na ikonkę) INFORMACJA DLA UCZNIÓW ZDAJĄCYCH EGZAMIN POPRAWKOWY Z GEOGRAFII, JAKO PRZEDMIOTU WYBRANEGO W KLASIE III NA POZIOMIE ROZSZERZONYM W ROKU SZKOLNYM 2008/2009 Zakres zagadnień na egzamin obejmuje zarówno wymagania podstawowe, jak i ponadpodstawowe, gdyż ocena uzyskana z egzaminu jest jednocześnie oceną na świadectwie ukończenia szkoły z geografii. Uczeń może otrzymać ocenę od 1 do 5. Egzamin składa się z 2 części – pisemnej w formie testowej zawierającej zarówno pytania zamknięte jak i otwarte, oraz z części ustnej. Konstrukcja pytań pozwala na sprawdzenie wszystkich trzech standardów - wiedza i rozumienie, analiza materiału źródłowego np. schematów, map, oraz tworzenie informacji. W części pisemnej kilka zadań odnosi się do analizy mapy topograficznej. Proszę zabrać ze sobą na egzamin: linijkę, ołówek, lupę i kalkulator prosty. W części ustnej egzaminu uczeń losuje 3 pytania i udziela na nie odpowiedzi. Pytania w tej części egzaminu są bardzo ogólne, tak by uczeń miał możliwość wypowiedzi na cały temat np. Scharakteryzuj ogólną cyrkulację powietrza na Ziemi, Omów cechy struktury demograficznej państw o różnym poziomie rozwoju gospodarczego. Proszę pamiętać, że w części ustnej egzaminu uczeń podczas odpowiedzi ilustruje ją przykładami wskazywanymi na mapie fizycznej bądź polityczno - administracyjnej świata lub Polski (mapy mają charakter barwny, konturowy i są pozbawione opisów) oraz samodzielnie narysowanymi rysunkami opisującymi omawiane zjawisko. Zakres wiadomości wymaganych na egzamin poprawkowy dla uczniów poprawiających ocenę roczną u prof. A. Kodyniak Wymagania do pobrania w formacie pdf (kliknij na ikonkę) INFORMACJE DLA UCZNIÓW ZDAJĄCYCH EGZAMIN POPRAWKOWY Z GEOGRAFII W KLASIE I NA POZIOMIE ROZSZERZONYM W ROKU SZKOLNYM 2006/2007 Egzamin składa się z 2 części – pisemnej w formie testowej zawierającej zarówno pytania zamknięte jak i otwarte, oraz z części ustnej. Konstrukcja pytań pozwala na sprawdzenie wszystkich trzech standardów - wiedza i rozumienie, analiza materiału źródłowego np. schematów, map, oraz tworzenie informacji. W części ustnej egzaminu uczeń losuje 3 pytania i udziela na nie odpowiedzi. Pytania w części ustnej są bardzo ogólne tak by uczeń miał możliwość wypowiedzi na cały temat np. Scharakteryzuj ogólną cyrkulację powietrza na Ziemi, Scharakteryzuj genetyczne typy opadów i przedstaw ich rozkład na kuli ziemskiej. Proszę pamiętać że w części ustnej egzaminu uczeń podczas odpowiedzi ilustruje ją przykładami wskazywanymi na mapie fizycznej świata lub Polski (mapy mają charakter barwny, konturowy i są pozbawione opisów) oraz samodzielnie narysowanymi rysunkami opisującymi omawiane zjawisko. Zakres wiadomości wymaganych na egzamin poprawkowy dla wszystkich uczniów poprawiających ocenę roczną u prof. A. Kodyniak Charakterystyka składu i budowy atmosfery (skład procentowy + charakterystyka poszczególnych sfer: wysokość zalegania, zmiany temperatury, cechy charakterystyczne) Rozkład temperatury na powierzchni Ziemi (w lipcu i styczniu) – przyczyny zróżnicowania temperatury. Temperatury ekstremalne (rozkład miejsc o najwyższej i najniższej temperaturze – mapa!!!). Zmiany temperatury wraz z wysokością – przemiany adiabatyczne wraz z gradientami. Ciśnienie atmosferyczne i jego rozkład na Ziemi. Układy baryczne. Wiatry efektem wyrównywania ciśnień. Związek wiatru z ciśnieniem atmosferycznym, globalna cyrkulacja atmosfery: (pasaty, antypasaty, wiatry wschodnie i zachodnie, równikowy pas ciszy, prądy konwekcyjne na równiku i na zwrotnikach). Cyrkulacja monsunowa. Wiatry lokalne: (bryza, górskie: fen, zboczowe, mistral, bora i in.). Cyklony – ich nazwy lokalne, sposób powstania, obszary występowania i skutki. Wilgotność powietrza i wskaźniki ją opisujące. Czynniki wpływające na wilgotność powietrza. Typy chmur, frontów, opadów i osadów atmosferycznych (ich rozpoznawanie na podstawie opisu i zdjęć) Różnica między pogodą a klimatem oraz charakterystyka ich elementów. Charakterystyka strefowego układu klimatów na Ziemi Charakterystyka czynników meteorologicznych i geograficznych wpływających na klimat Polski. (Umiejętność czytania map z atlasu np. rozmieszczenie ośrodków barycznych oraz mas powietrza napływających nad Polskę) Charakterystyka elementów klimatu Polski (temperatury w lipcu i styczniu, opady w półroczu ciepłym i chłodnym, amplitudy roczne temperatury, wiatry - w tym wiatry lokalne: bryza i fen) Cechy przejściowości klimatu Polski. Umiejętność analizy diagramów klimatycznych, map klimatycznych, rozkładu temp. itp. Umiejętność obliczania średniej rocznej temp., amplitudy dobowej i rocznej temp., sumy rocznych opadów, temperatury na stoku opartej na gradientach adiabatycznych przy znajomości wysokości stoku. Umiejętność analizy mapy synoptycznej Umiejętność przewidywania pogody na podstawie informacji i nadciągających frontach atmosferycznych Konstrukcja prostych schematów w celu wyjaśnienia np. powstania fenu, ogólnej cyrkulacji powietrza, powstania cyklonu, frontów atmosferycznych itp. Obieg wody w przyrodzie. Bilans wodny na Ziemi i jego zróżnicowanie. Typy mórz. Właściwości wody morskiej i ich charakterystyka: Temperatura Wszechoceanu– charakterystyka rozkładu temperatury, przyczyny tego rozkładu i skutki Barwa wody morskiej Zasolenie wody morskiej – charakterystyka rozkładu zasolenia i przyczyny zróżnicowania zasolenia Wszechoceanu. Najbardziej i najmniej zasolone akweny morskie świata Ruchy wody morskiej: falowanie (typy fal np. wiatrowa, przyboju, tsunami, martwa, sejsza, kipiel); pływy morskie wraz z charakterystyką i możliwością ich wykorzystania gospodarczego; prądy morskie (podział na ciepłe i zimne, obszary powstawania, strefy konwergencji, upwelling, cyrkulacja na poszczególnych oceanach – mapa rozkładu zimnych i ciepłych prądów morskich na poszczególnych oceanach o raz ich wpływ na klimat wybrzeży) Rzeki i systemy rzeczne świata (Mapa!!!) Typy zasilania rzek, reżimy rzeczne – proste i złożone, główne rzeki według kontynentów, podstawowe pojęcia: dorzecze, zlewisko, dział wodny, obszar bezodpływowy, rzeka główna, dopływ, system rzeczny, źródło, ujście itp. Jeziora kuli ziemskiej i ich charakterystyka. Podziały jezior ze względu na genezę oraz przykłady poszczególnych jezior na świecie i w Polsce z umiejętnością wskazania ich na mapie Umiejętność rozpoznawania reżimów rzecznych na podstawie wykresów. Znajomość mapy fizycznej Europy, Azji, Ameryki Południowej, Ameryki Północnej i Afryki UWAGA! Proszę zwrócić szczególną uwagę na schematy i mapy odpowiadające poszczególnym zjawiskom np. schemat budowy atmosfery wraz ze zmianami temperatury, schemat cyrkulacji pasatowej, schemat tworzenia fenu, schemat cyrkulacji pasatowej, schemat powstawania bryzy, rysunki przedstawiające układy baryczne, zdjęcia podstawowych typów chmur, schemat ogólnej cyrkulacji atmosfery, klimatogramy poszczególnych typów klimatów, rysunki obrazujące charakterystyczne reżimy rzeczne itd. Proszę przeanalizować wszystkie rysunki związane z materiałem wymienionym powyżej. Z map tematycznych szczególną uwagę należy zwrócić na mapy: rozkładu temperatury na świecie i w Polsce w poszczególnych porach roku, rozkładu rocznej sumy opadów na świecie i w Polsce, stref klimatycznych świata, temperatury Wszechoceanu, rozkładu zasolenia Wszechoceanu, cyrkulacji prądów morskich. W razie pytań proszę o kontakt - A. Kodyniak Gospodarka światowa to system trwałych powiązań ekonomicznych, wyłączających gospodarki narodowe poszczególnych krajów w procesy produkcji i wymiany o zasięgu globalnym. Zasadniczą rolę w kształtowaniu się gospodarki światowej odegrała rewolucja przemysłowa w drugiej połowie XVIII wieku i rewolucja transportowa w XIX wieku. W ich rezultacie, w latach 1820 – 1900, światowa produkcja przemysłowa zwiększyła się prawie 29 razy, natomiast handel światowy 31 razy. W 1870 roku prawie 32% światowej produkcji przemysłowej i 38% światowego eksportu przypadało na Wielką Brytanię. W 1913 roku zmniejszył się na rzecz Stanów Zjednoczonych i Niemiec. Wiek XIX zapoczątkował trwający do czasów współczesnych okres ogromnych zmian politycznych, społecznych i ekonomicznych, prowadzących do przebudowy struktury gospodarki światowej. Ich podstawę stanowiły: następstwa I wojny światowej, rewolucja w Rosji i drugiej wojny światowej, współzawodnictwo ekonomiczne, militarne i ideologiczne krajów kapitalistycznych i socjalistycznych, dekolonizacja, upadek rządów komunistycznych w krajach Europy Środkowej i Wschodniej, rozpad państw wielonarodowościowych (Związku radzieckiego, Jugosławii, Czechosłowacji) oraz współczesna rewolucja naukowo – techniczna. Zmiany te umocniły pozycję krajów rozwiniętych w gospodarce światowej, których udział w 1995 roku w produkcji globalnej wynosił 56%, natomiast w eksporcie światowym – 72%. Równocześnie wśród krajów rozwijających się umocniła się pozycja krajów Azji Południowo – Wschodniej, najpierw Korei Południowej, Hongkongu, Singapuru i Tajwanu, a następnie Malezji, Indonezji, Tajlandii i Filipin – nowo uprzemysłowionych krajów azjatyckich. W 1995 roku udział Korei Południowej, Hongkongu, Singapuru i Tajwanu w produkcji globalnej krajów rozwijających się wynosi 10%, natomiast w ich eksporcie 33%. Szybki wzrost gospodarczy tej grupy krajów był rezultatem zarówno stworzenia w nich systemu mechanizmów ekonomicznych, odpowiadających mechanizmom gospodarki światowej, oraz realizacji przez nie strategii gospodarki otwartej, jak również rezultatem skuteczności interwencjonizmu państwowego, dostosowanego do zmieniającej się sytuacji w gospodarce światowej. Znaczącą role odegrała umiejętna adaptacja do współczesnego systemu produkcji wielkoprzemysłowej, cech osobowych ludzi ukształtowanych przez „kulturę ryżową” w powiązaniu z tradycją konfucjańską (pracowitość, dokładność, cierpliwość, posłuszeństwo, zdolności manualne, dążenie do samodzielności w prowadzeniu działalności gospodarczej, ambicje kształcenia się i podnoszenia kwalifikacji). Kraje Azji Południowo – Wschodniej i Wschodniej staja się coraz w większym stopniu „lokomotywą” gospodarki światowej, przesuwając jej centrum w kierunku północnego Pacyfiku. Jest to zgodne z tezą, którą sformułował A. Toynbee, o przemieszczaniu się głównego ośrodka cywilizacji światowej oraz przewidywaniami J. Haya, dotyczącymi Pacyfiku jako „oceanu przyszłości. Przyczyniają się do tego zmiany w gospodarce Chin, które zapoczątkowały reformy w drugiej połowie lat siedemdziesiątych. W pierwszej fazie istotnym ich elementem było utworzenie w południowej części kraju pięciu specjalnych stref ekonomicznych: Shenzhen, Zhuhai, Shantou, Xiamen i Hajnan, w których stworzono korzystne warunki dla bezpośrednich inwestycji zagranicznych, wprowadzono zasady gospodarki rynkowej, a władzom lokalnym przyznano dużą samodzielność w podejmowaniu decyzji gospodarczych. W połowie lat dziewięćdziesiątych wartość bezpośrednich inwestycji zagranicznych w Chinach przekroczyła 200 mld USD. Swoje filie utworzyły tu największe korporacje transportowe świata. Znaczącą role odgrywają również inwestycje zagraniczne finansowane przez Chińczyków mieszkających poza granicami kraju. Dzięki nim udział handlu zagranicznego w produkcji krajowym brutto Chin osiągnął 36%, natomiast udział towarów przetworzonych w eksporcie – 86%. 1 lipca 1997 roku status specjalnego regionu administracyjnego Chin otrzymał Hongkong, który do tego dnia stanowił oddzielną posiadłość brytyjską. Według opinii współczesnych polityków i ekonomistów, prezentowanych w ramach powstałego w 1989 roku Forum Współpracy Gospodarczej Azji i Pacyfiku – APEC, rynek azjatycki będzie na przełomie XX i XXI wieku czynnikiem stabilizującym i pobudzającym gospodarkę światową. Opinie te są podtrzymywane pomimo kryzysu finansowego, który dotkną nowo uprzemysłowione kraje azjatyckie. Umocnienie pozycji krajów rozwiniętych oraz awans nowo uprzemysłowionych krajów) azjatyckich pogłębiły zróżnicowania gospodarcze świata, którego najbardziej syntetycznym miernikiem jest produkt krajowy brutto. Produkt Krajowy Brutto (PKB) w przeliczeniu na głowę mieszkańca kraju stanowi bardzo ważną / najlepszą ze znanych miarę poziomu rozwoju gospodarczego, a długookresowy wzrost PKB w wielu przypadkach stanowi główny cel polityki gospodarczej, którą prowadzi państwo. Wszelkie inne typowe cele polityki gospodarczej - np. walka z inflacją, dbałość o równowagę budżetową, czy dążenie do ograniczenia deficytu handlowego - mają jedynie charakter krótkookresowy i służą jak najszybszemu długookresowemu wzrostowi PKB. Współczesny świat charakteryzuje się dużym zróżnicowaniem poziomu rozwoju gospodarczego, mierzonego poziomem PKB na mieszkańca według parytetu siły nabywczej. Według danych Banku Światowego, w 2004 r. rozpiętość tego miernika w skali świata wynosiła od niecałych 600 USD na mieszkańca Mozambiku do 50 tys. USD na głowę mieszkańca Luksemburga. Była to zatem różnica kilkudziesięciokrotna. Duże zróżnicowanie pod względem poziomu rozwoju gospodarczego występuje również w Europie, choć oczywiście różnice są tutaj znacznie mniejsze niż w skali świata. Najwyżej rozwiniętym krajem Europy jest Luksemburg, z PKB na mieszkańca według parytetu siły nabywczej bliskim 50 tysięcy USD. Do najuboższych należą natomiast niektóre państwa bałkańskie (Albania, Serbia i Czarnogóra), w których PKB na mieszkańca według parytetu siły nabywczej wynosi 1-2 tys. USD. Niższe zróżnicowanie poziomu PKB na głowę mieszkańca odnotowuje się wewnątrz Unii Europejskiej. W obecnej Unii 27 państw, Łotwa i Polska - znajdują się na poziomie rozwoju ok. 50% średniej unijnej, podczas gdy Luksemburg ma PKB na mieszkańca ponad dwukrotnie wyższy niż średnio w UE-25. Poziom rozwoju gospodarczego najbardziej rozwiniętych krajów UE jest pięciokrotnie wyższy od poziomu rozwoju najuboższych krajów członkowskich Po rozszerzeniu UE o Rumunię i Bułgarię różnica ta jest już aż sześciokrotna. We współczesnym świecie obserwujemy duże różnice w poziomie PKB na głowę mieszkańca. Powodem nierównomiernego rozwoju krajów świata jest głównie różna dynamika wzrostu gospodarczego w okresie ostatnich 200 lat. Szacuje się, że jeszcze 200 lat temu poziom rozwoju Indii nie odbiegał wiele od poziomu rozwoju Europy Zachodniej, podczas gdy dzisiaj występuje dziesięciokrotna różnica PKB na głowę mieszkańca między tymi dwoma obszarami. Wzrost PKB na głowę mieszkańca Europy wynosił w ciągu ostatnich 200 lat średnio ok. 1,5% rocznie, zaś wzrost PKB na głowę mieszkańca Indii niecałe 0,5%. Tak pozornie niewielka różnica, kumulująca się przez 200 lat, doprowadziła to potężnych różnic obserwowanych dzisiaj. Wzrost gospodarczy tych wielkich regionów świata w latach 1960-2000 był bardzo różny. W krajach OECD PKB na głowę mieszkańca rósł w przeciętnym tempie 2,7% rocznie, w Ameryce Łacińskiej 1,6%, w Azji Południowo-Wschodniej aż 4,8%, a w Afryce Subsaharyjskiej zaledwie 0,4% rocznie. To wystarczyło, aby uczynić Czarny Ląd najuboższą częścią świata. Dziś PKB na głowę mieszkańca wynosi tam 2 tys. USD, wobec 28 tys. USD na głowę mieszkańca w krajach OECD. Z kolei PKB na głowę mieszkańca Azji Południowo-Wschodniej wzrósł aż siedmiokrotnie, do poziomu 4 tys. USD, powoli czyniąc z tego regionu jedno z centrów światowej gospodarki. Teoria ekonomii stara się od dziesięcioleci wyjaśnić przyczyny zróżnicowania długookresowego tempa rozwoju gospodarczego i sformułować zalecenia dla polityki gospodarczej sprzyjające rozwojowi. Przez 40 lat (1945-1985) w ekonomii dominowała teoria egzogenicznego wzrostu, zakładająca, że wzrost gospodarczy jest prostym wynikiem wzrostu nakładów pracy i kapitału produkcyjnego, a postęp naukowo-techniczny nie zależy od prowadzonej polityki gospodarczej. W latach 80-tych zaczęła kształtować się jednak nowa teoria endogenicznego wzrostu, oparta na przekonaniu, że czynniki produkcji (praca i kapitał) mogą być wykorzystywane z różną efektywnością, a tempo, w jakim następuje postęp naukowo-techniczny, zależy od odpowiedniej polityki danego kraju.

sprawdzian z geografii zróżnicowanie gospodarcze świata